Plat proat’n. Muziek uit 1977.

Verbijsterd ben ik. Mijn ogen zijn onafgebroken gericht op ons Erres radiotoestel met de houten kast en de grijze draaiknoppen. Alsof ik zo beter kan verstaan wat er gezongen wordt. Ik geloof mijn oren niet. …noar de motorcross op het Hengelse zand, de hoender en de vrouwluu stoaven ahan de kant…. Ongelofelijk, die mannen zingen in míjn Achterhoeks dialect! Echt waar! Het dialect waar je je eigenlijk voor moet schamen, zeker als je vijftien bent en op de Mavo zit. Het is een gedenkwaardige zaterdag in het voorjaar van 1977.
Thuis op de boerderij spreken we uitsluitend dialect. Dat heet plat proat’n. Tot mijn zesde jaar is het de taal waarin ik me het best uit kan drukken. Op de lagere school praten de meeste kinderen anders en ik maak me die andere tongval ook snel eigen. Het dialect spreken wordt als minderwaardig en dom beschouwd. Algemeen Beschaafd Nederlands is de norm. Daarom is Achterhoeks dialect op de Nederlandse radio voor mij zoiets als vloeken in de kerk. Nou, er wordt wat afgevloekt in die tijd! Normaal met Oerend hard is een daverend succes. Het nummer beklimt met ongekende vaart de hitlijsten. Te pas en te onpas hebben presentatoren het over heuken, brekken en angoon. Ik ben trots op mijn tweetalige opvoeding, waardoor ik die woorden tenminste uit kan spreken zoals ze horen te klinken.
Toen ik het nummer voor het eerst hoorde vond ik het leuk en spannend, maar het leek me een kansloze missie. Nederland zou toch nooit vallen voor liedjes die in het Achterhoeks dialect gezongen werden? Vijfendertig jaar later weten wij wel beter. Ik ben blij dat ik het plat proat’n nog steeds niet verleerd ben!



Oerend hard kwamen zi-j doar angescheurd
Oerend hard want zi-j hadden van de motocross geheurd
Langzaam ri-jen dat deejen ze nooit
Dat vonden zi-j toch moar tied verknooit
Bertus op zien Norton en Tinus op de BSA
Noar de motocross op 't Hengelse zand
De hoender en de vrouwluu stoaven an de kant
Bertus op zien Norton en Tinus op de BSA

Oerend hard scheurden zi-j noa de cross noar huus
Oerend hard want dan waren zi-j eerder thuus
Zi-j hadden alderbastend gein gehad
Zi-j waren allebei een heel klein betjen zat
Bertus op zien Norton en Tinus op de BSA
An 't gevoar hadden zi-j nog nooit gedach
Zie waren koning op de weg en dachten alles mag
Bertus op zien Norton en Tinus op de BSA

Moar zoas altied kwam an dat gejakker een end
Deur een zatte kerel die de snelheid van een motor niet kent
Bertus reej veurop en Tinus kwam der vlak achteran
Iedereen die zei: Van die leu heur ie nooit meer wat van
Zie gingen nooit, nee nee nooit, nooit meer oerend hard
Moar wie goat oerend hard