woensdag 26 oktober 2011

Plat proat’n. Muziek uit 1977.

Verbijsterd ben ik. Mijn ogen zijn onafgebroken gericht op ons Erres radiotoestel met de houten kast en de grijze draaiknoppen. Alsof ik zo beter kan verstaan wat er gezongen wordt. Ik geloof mijn oren niet. …noar de motorcross op het Hengelse zand, de hoender en de vrouwluu stoaven ahan de kant…. Ongelofelijk, die mannen zingen in míjn Achterhoeks dialect! Echt waar! Het dialect waar je je eigenlijk voor moet schamen, zeker als je vijftien bent en op de Mavo zit. Het is een gedenkwaardige zaterdag in het voorjaar van 1977.
Thuis op de boerderij spreken we uitsluitend dialect. Dat heet plat proat’n. Tot mijn zesde jaar is het de taal waarin ik me het best uit kan drukken. Op de lagere school praten de meeste kinderen anders en ik maak me die andere tongval ook snel eigen. Het dialect spreken wordt als minderwaardig en dom beschouwd. Algemeen Beschaafd Nederlands is de norm. Daarom is Achterhoeks dialect op de Nederlandse radio voor mij zoiets als vloeken in de kerk. Nou, er wordt wat afgevloekt in die tijd! Normaal met Oerend hard is een daverend succes. Het nummer beklimt met ongekende vaart de hitlijsten. Te pas en te onpas hebben presentatoren het over heuken, brekken en angoon. Ik ben trots op mijn tweetalige opvoeding, waardoor ik die woorden tenminste uit kan spreken zoals ze horen te klinken.
Toen ik het nummer voor het eerst hoorde vond ik het leuk en spannend, maar het leek me een kansloze missie. Nederland zou toch nooit vallen voor liedjes die in het Achterhoeks dialect gezongen werden? Vijfendertig jaar later weten wij wel beter. Ik ben blij dat ik het plat proat’n nog steeds niet verleerd ben!



Oerend hard kwamen zi-j doar angescheurd
Oerend hard want zi-j hadden van de motocross geheurd
Langzaam ri-jen dat deejen ze nooit
Dat vonden zi-j toch moar tied verknooit
Bertus op zien Norton en Tinus op de BSA
Noar de motocross op 't Hengelse zand
De hoender en de vrouwluu stoaven an de kant
Bertus op zien Norton en Tinus op de BSA

Oerend hard scheurden zi-j noa de cross noar huus
Oerend hard want dan waren zi-j eerder thuus
Zi-j hadden alderbastend gein gehad
Zi-j waren allebei een heel klein betjen zat
Bertus op zien Norton en Tinus op de BSA
An 't gevoar hadden zi-j nog nooit gedach
Zie waren koning op de weg en dachten alles mag
Bertus op zien Norton en Tinus op de BSA

Moar zoas altied kwam an dat gejakker een end
Deur een zatte kerel die de snelheid van een motor niet kent
Bertus reej veurop en Tinus kwam der vlak achteran
Iedereen die zei: Van die leu heur ie nooit meer wat van
Zie gingen nooit, nee nee nooit, nooit meer oerend hard
Moar wie goat oerend hard

woensdag 19 oktober 2011

De zenderradio

Dagelijks een flinke portie muziek. Dat is voor mij levensbehoefte nummer een. Het liefst een mooie mix van ‘Gouwe Ouwe’ en ‘Recente Talenten’. Een zekere vorm van melodieusheid is ook een vereiste en het meezing- of fluitgehalte moet hoog zijn. Dit leidt, in mijn geval, tot het dagelijks luisteren naar Radio2. Het betekent dat in alle kamers van ons huis een radio (aan)staat, zelfs in de badkamer. Gelukkig heeft mijn alter eega dezelfde muzieksmaak en hoeft de zender dus maar incidenteel op een andere frequentie te worden afgesteld. Soms op vrijdagavond, als we niet zoveel zin hebben in de geboden ‘dance’ muziek. Dan kiezen we voor een CD of voor Sky Radio.
Ook op het werk zorg ik ervoor dat ik dagelijks aan mijn portie arbeidsvitaminen kom. De radio die daar staat heb ik gewonnen bij een spelletje, let wel, op de radio! Dat was weliswaar nog in de vorige eeuw, maar het spelletje bestaat nog steeds. ’s Avonds tussen zeven en acht staat het programma HalverWege van Alfred van de Wege geprogrammeerd. Het spel gaat als volgt. Je krijgt vijf fragmenten te horen en daarvan moet je dan de titel of de artiest noemen. Dat lukte toentertijd heel goed en ik won een wekkerradio. Het is een apart ding. Het ziet eruit als een houten kistje wat opengeklapt kan worden. In het deksel zit de speaker en een wekker. In het bakje zelf zit een grote, halfronde, zoekschijf voor de zenderfrequentie. Een aantal draaiknopjes en hendeltjes maakt het apparaat compleet. Het geheel doet en beetje denken aan een mobiele zender uit de Tweede Wereldoorlog. De muziek die eruit komt is gewoon modern. Of antiek. In ieder geval helder en zonder ruis. Daarvan lust ik iedere dag wel weer een gezonde portie.

woensdag 12 oktober 2011

De Provinciale keuken. Muziek uit 1973.

’t Is weer voorbij die mooie zomer… Hoewel de staart van september 2011 uiteindelijk nog een zomers beeld geeft.
Dit liedje van Gerard Cox uit 1973 roept nog altijd mooie herinneringen op. Op deze melodie is een van de eerste feestliedjes, waar ik aan meegeschreven heb gemaakt. Enkele tekstregels konden zo overgezet worden. Ik ben twaalf en een van mijn broers gaat trouwen. We schrijven 21 maart 1975. Traditiegetrouw wordt er op een bruiloft veel gezongen door onze familie. Er is een samenwerkingsverband ontstaan met de familie van mijn schoonzus. Het wordt een heus koor!

Het feest wordt gehouden in een Bistro. Tussen de geruite kleedjes en dito lampenkapjes zingen wij het welkomstlied voor het bruidspaar:

Je hebt er maandenlang naar uitgekeken
Naar die eerste lentedag in maart
Traag en langzaam kropen langs de weken
Maar eind’lijk kreeg het toch een beetje vaart…

We eten van ronde houten borden. Op het menu staan Pommes Parisiennes. Die rollen zo van je plankje af! Mijn moeder zegt een beetje besmuikt dat het gewoon ‘knorhaantjes’ zijn. Pommes Parisiennes lijkt mij ook een nogal luxe naam voor de allerkleinste aardappeltjes die wij tijdens het rooien kunnen vinden op het land. We gooien ze in de XXS mand. Daar wordt niets meer mee gedaan. Ja, op de laatste dag van de aardappeloogst. Dan worden de ‘knorhaantjes’ gewassen en gebakken in een laag spekvet. Als je dan je gitzwarte handen schoongeboend hebt en het zand van je broek en uit je haren hebt geschud, dan smaken die knorhaantjes delicieus! Maar dan weet je ook dat de zomer weer écht voorbij is…

woensdag 5 oktober 2011

Pee Ninety Ex (P90X). Muziek uit 2011.

De hele dag fier rondstappen in je geboortepak. Iets wat vooral de naturisten onder ons wel zal aanspreken. Verder vooral niets doen, behalve in bed liggen. Bruno Mars heeft de ledigheid tot kunst verheven. Hij beantwoordt zelfs geen telefoontjes; spreek maar in na de piep! Als ik om me heen kijk en zie hoe druk men tegenwoordig is met mobieltjes en Smartphones, dan lijkt me het niet meteen beantwoorden van een telefoongesprek de ultieme vorm van Echt Niets Doen!
Ik weet niet of ik ooit zulke dagen heb gehad. Een dag waarop je Helemaal Niets doet. Zelfs aankleden laat je achterwege. Hoewel, Bruno heeft wel een broek aan, want daar zit hij met zijn hand in. Verder staart hij wat naar de ventilator en naar MTV.
Mijn dag is meestal te kort voor alles wat ik wel zou willen doen. Ik kan me daar dus niet zoveel bij voorstellen. Trouwens, helemaal niets doen is best moeilijk. Is rondlopen in je geboortepak niets doen? Of met je hand in je broek zitten? Lastig!
Ja, mórgen gaat hij er weer volop tegenaan. Dan is hij echt heel druk. Dan begint hij met some Pee Ninety ex. Ik ben er nog niet achter wat dat precies is, maar ik denk dat het met sporten te maken heeft. En dan komt hij ook een meisje tegen waar some really nice sex, mee heeft. Maar vandaag doet hij echt niks!
Misschien moet ik het ook eens proberen. Als je Bruno moet geloven doet zo’n dag je echt goed.
Ik ga het doen. Hoe moeilijk kan het zijn? Waar ik morgen mee begin? Ik ga eerst lekker in mijn geboortepak onder de douche!



Today I don't feel like doin' anything
I just wanna lay in my bed
Don't feel like pickin' up my phone
So leave a message at the tone
'Cause today, I swear I'm not doin' anything

Ah, I'm gonna kick my feet up
And stare at the fan
Turn the tv on
Throw my hands in my pants
Nobody's gone tell me, I can't

Nahh, I'll be lying on the couch
Just chillin' in my snuggy
Click to MTV
So they can teach me how to dougie
'Cause in my castle
I'm the freaking man

Oooh, yes, I said it
I said it, I said it
'Cause I can
Tomorrow I wake up
Do some P90x
Meet a really nice girl
Have some really nice sex
And she's gonna scream out
This is great
(Oh my god, this is great)

I might mess around
And get my college degree
I bet my old man
Will be so proud of me
But sorry paps
You'll just have to wait

Oooh, yes, I said it
I said it, I said it
'Cause I can

No, I ain't gonna comb my hair
'Cause I ain't going anywhere
I'll just strut in my birthday suit
And let everything hang loose